photo

Tuesday, April 28, 2009

पासवर्डच नापास 25 Jul 2008,

हॅकर मंडळी वा तुमचा पासवर्ड चोरणारी मंडळी शेवटी काय करतात? तुम्ही की बोर्डवर ज्या 'की'ज मारता त्या नोंदवून पासवर्ड पळवतात. म्हणजेच 'की'बोर्डवरच्या बटनांना हॅकर मंडळींमध्ये अनन्यसाधारण महत्त्व आहे.
.......
मध्यंतरी ठाण्याहून नीलेश देसाई यांचा मेल होता. त्यांच्या घरी कम्प्युटर आहे, पण इंटरनेट कनेक्शन नाही. ऑफिसमधल्या कम्प्युटरवर ते इंटरनेटचा वापर करतात. एकदा काही तातडीच्या कामामुळे त्यांना ऑफिसला काही महत्त्वाची माहिती पाठवायची होती. घरून मेल पाठविणे शक्य नसल्याने ते जवळच्या सायबर कॅफेत गेले. मेल ओपन करून आवश्यक ती माहिती पाठवली आणि ते घरी आले. काही दिवसांनी त्यांना आपला मेल कोणीतरी पाहात आहे की काय अशी शंका वाटली. कारण ते मेल त्यांनी बघायच्या आधीच कोणीतरी ओपन केलेले त्यांच्या लक्षात आले. ऑफिसमधलेच कोणी तसे करत असावे असे वाटून त्यांनी तसा तपास केला. पण हाती काही लागले नाही. शेवटी तपासाअंती असे लक्षात आले की ज्या सायबर कॅफेत ते गेले होते त्या ठिकाणीच कोणीतरी त्यांचा मेल ओपन करून पाहात होते. त्या व्यक्तीला पासवर्ड माहीत नसतानाही मेल कसा ओपन होत होता?

कारण सरळ आहे. इंटरनेट एक्स्प्लोररमध्ये 'रिमेंबर पासवर्ड अँड माय युजरनेम' हे ऑप्शन ऑन होते. त्यामुळे त्या कम्प्युटरने त्यांचे युजरनेम आणि पासवर्ड लक्षात ठेवला. हे ऑप्शन ऑन होते हे तेथे कोणाला तरी माहीत होते. त्यामुळे दुसऱ्याला हे मेल पाहणे सहज शक्य होते. त्यामुळे सायबर कॅफेत जाऊन अथवा दुसऱ्याच्या कोणाच्याही घरी जाऊन तुम्ही इंटरनेट वापरत असाल तर बाहेर पडताना हे ऑप्शन ऑन नाही ना, याची खात्री करून घ्यायला विसरू नका. त्यासाठी असे करा. इंटरनेट एक्स्प्लोररच्या टूल्सवर क्लिक करून नंतर 'इंटरनेट ऑप्शन्स'वर जा. तिथे जनरल टॅबवर क्लिक करा. तिथे 'टेम्पररी इंटरनेट फाइल्स' या विभागातील 'डीलिट फाइल्स' व 'डीलिट कूकीज'वर क्लिक करा. नंतर ओके म्हणा. हा झाला पहिला टप्पा. दुसऱ्या टप्प्यात याच विंडोतील 'कंटेन्ट' टॅबवर जा. तिथे 'ऑटोकम्प्लीट'च्या सेटिंग्जवर जा. तेथे 'पर्सनल इन्फमेर्शन'वर क्लिक करा. तेथे जी ऑप्शन असतील ती सगळी अनक्लिक करा. नंतर क्लिअर फॉर्मस आणि क्लिअर पासवर्डस् यावर क्लिक करा. म्हणजे त्या कम्प्युटरवर सेव्ह असलेले तुमचे पासवर्ड नाहीसे होतील व दुसऱ्याला तुमचा मेल पाहता येणार नाही. हे सारे करायचे नसेल तर अगदी सोपा उपाय म्हणजे मेलचा पासवर्ड बदलणे. हा पासवर्ड दर महिन्याला बदलला तरी चालेल.

असे केल्याने तुमचा मेल अगदी सुरक्षित राहू शकतो. घरीच इंटरनेट कनेक्शन असले तर प्रश्न नाही. तरी पासवर्ड सतत बदलता असावा. म्हणजे हॅकर कंपनीचे काम कठीण होते. ही हॅकर मंडळी वा तुमचा पासवर्ड चोरणारी मंडळी शेवटी काय करतात? तुम्ही की बोर्डवर ज्या 'की'ज मारता त्या नोंदवून पासवर्ड पळवतात. म्हणजेच 'की'बोर्डवरच्या बटनांना हॅकर मंडळींमध्ये अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. यावरही मार्ग काढण्यात येत आहे. समजा तुम्हाला एचडीएफसीसारख्या बँकेच्या अकाऊंटवर लॉगीन करायचे आहे. तर कीबोर्डवर नुसता लॉगीन कोड टाइप करायचा, पण पासवर्ड मात्र तिथे असलेल्या छापील कीबोर्डवर माऊसने क्लिक करून ऑपरेट करायचा. हा पासवर्ड 'टाइप' केलेला नसल्याने तो हॅकर मंडळींना मिळत नाही आणि नुसते लॉगीन नेम मिळवून हॅकर्सचा काही फायदा होत नाही.

तुमचे जितके मेल जास्त तितके पासवर्ड जास्त. प्रत्येक पासवर्ड वेगवेगळा ठेवल्यास तो लक्षात ठेवणे कठीण जाते. म्हणून हा पासवर्ड वेगवेगळा नसावा. एखादा महत्त्वाचा मेल आयडी असला तर त्याच्या पासवर्डमध्ये इतर पासवर्डपेक्षा एखादेच अक्षर वा आकडा बदलून तो वापरावा. पासवर्ड विसरल्यास मेलमधून तो परत मिळू शकतो. पण त्यासाठी पासवर्ड मुळात देतानाचा प्रश्न, त्याचे उत्तर हे सारे तुमच्या लक्षात हवे. ते नसले तर पासवर्ड पुन्हा मिळविणे कठीण जाते. म्हणून पासवर्ड देताना नेहमी एकच प्रश्न द्यावा. प्रश्न माहीत नाही म्हणून इमेल आयडी नवे तयार करणारी माणसे भरपूर आहेत. मग कुठला मेल कशाला तयार केला हेच लक्षात राहात नाही आणि सगळाच गोंधळ होतो. काही इमेल सेवा देणाऱ्या कंपन्यांनी पासवर्ड दर ९० दिवसांनी बदलावाच लागेल अशी व्यवस्था केली आहे. ती चांगली आहे.

कम्प्युटर सुरू करतानाही पासवर्ड शक्यतो देऊ नये. दिलाच तर कुठेतरी लिहून ठेवा. कारण हा पासवर्ड मिळवायचा म्हणजे कटकटच असते. अॅडमिनिस्ट्रेटरचे लॉगीन करून तोही बदलता येतो. किवा कम्प्युटर पासवर्ड न विचारताच थेट सुरू व्हावा असे वाटत असेल तर 'कंट्रोल पॅनल - युजर अकाऊंट्स' या मार्गाने जाऊन तशीही सोय करता येते.

No comments: